Mikroskobun başlıca kullanımlarının, çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük nesneleri görüntülemektir. Bu cihazların kullanıldığı alanlara göre çeşitli uygulamaları bulunmaktadır. Peki, Mikroskoplar nasıl tanımlanır? İşte, detaylar.

Bir mikroskopta odak derinliği, objektif lens ile numune düzlemi arasındaki mesafe olarak tanımlanır.

 Mikroskop Nedir?

 Çıplak gözle görülemeyen çok küçük nesneleri büyüten bilimsel bir cihazdır. Ayrıca mikroskop yardımıyla göremediğimiz veya inceleyemediğimiz çeşitli organizmaları görebiliriz. Bir nesneyi büyütmek için bir lens veya bir dizi lens kullanan optik bir alet anlamına gelir.

 Mikroskop Ne İşe Yarar ve Nasıl Kullanılır?

 Mikroskoplar farklı alanlarda farklı amaçlarla kullanılırlar. Kullanımlarından bazıları, doku analizi, ekosistemin sağlığını belirlemek için adli kanıtların incelenmesi, proteinin hücre içindeki rolünün incelenmesi ve atomik yapının incelenmesidir. Metalurjide uygulama bulan ve üç boyutlu örnekleri inceleyen mikroskop türleri de vardır. Bunlar;

Basit mikroskop

Bileşik mikroskop

Elektron mikroskobu

Stereomikroskop

Taramalı sonda mikroskoptur. 

Basit Mikroskop

 Basit bir mikroskop, örneğin büyütülmesi için tek bir mercek kullanan mikroskop türü olarak tanımlanır. Basit bir mikroskop, odak uzaklığı küçük olan dışbükey bir mercektir.

Basit Mikroskop Prensibi

Basit bir mikroskobun çalışma prensibi, mikroskobun odağına bir örnek yerleştirildiğinde, mercekte tutulan gözden en az belirgin görüş mesafesinde sanal, dik ve büyütülmüş bir görüntü elde edilmesidir. En küçük parçaların büyütülmüş bir görüntüsünü görebildikleri için saatçiler arasında yaygındır.

 Bileşik Mikroskop

 Bileşik mikroskop, birden fazla merceğe sahip mikroskop türü olarak tanımlanır. Objektif lens ve mercek veya oküler lens olarak bilinen iki optik parça ve lens kombinasyonuna sahiptir.

Bileşik Mikroskop Prensibi 

 Bileşik mikroskobun çalışma prensibi, lens kombinasyonunun numunenin büyütülmesini arttırmasıdır. Numune ilk önce tüpte birincil görüntü olarak görülür ve tekrar göz merceğinde görüntülenir. Bileşik mikroskop yardımıyla bakteri ve virüslerin incelenmesi mümkündür.

 Elektron Mikroskobu

 Bir elektron mikroskobu, aydınlatma kaynağının hızlandırılmış elektron demeti olduğu mikroskop tipi olarak tanımlanır. Görüntüler nanometrelerde büyütülebildiği için yüksek çözünürlüklü görüntülere sahip özel bir mikroskop türüdür.

Elektron Mikroskop Prensibi

Elektron mikroskobunda kullanılan metal tungstendir. Elektronların ışık demeti olarak kullanılan sürekli bir akım şeklinde uyarılmasıyla sonuçlanan yüksek voltajlı bir akım uygulanır. Elektron mikroskobunda kullanılan lensler manyetik bobinlerdir. Bu manyetik bobinler, numune aydınlanacak şekilde elektron ışınını numuneye odaklayabilir. Akım akışı arttıkça, manyetik merceğin gücü artar. Elektron ışını akışı, cam mercekten geçemeyecek şekilde tasarlanmıştır. Endüstrilerde kalite kontrol ve arıza analizleri elektron mikroskobu yardımı ile yapılmaktadır.

 Stereo Mikroskop

 Stereo mikroskop, bir örneğin üç boyutlu görüntüsünü sağlayan bir mikroskop türü olarak tanımlanır. Diseksiyon mikroskobu olarak da bilinir. Bir stereo mikroskopta, her bir göz için iki ayrı optik yol olacak şekilde ayrı objektif lensler ve göz merceği vardır.

Stereo Mikroskop Prensibi

Örnekten yansıyan ışık üzerinde bir stereo mikroskop çalışır. Mikroskobun büyütmesi düşük güçte gerçekleşir ve bu nedenle opak nesneleri büyütmek için uygundur. Numuneden yansıyan ışığı kullandığından kalın ve katı numuneler için uygundur. Stereo mikroskobun büyütmesi 20x ile 50x arasındadır. Stereomikroskop yardımıyla tarihi sikke ve eserlerin incelenmesi mümkündür.

 Taramalı Prob Mikroskobu

 Taramalı prob mikroskobu, numunenin incelenmesinin nano ölçekli seviyelerde yapıldığı endüstrilerde uygulama bulan mikroskop tipi olarak tanımlanır. Bir numunenin özelliklerinin, tepkime süresinin ve uyarıldığındaki davranışının incelenmesi, bir taramalı sonda mikroskobu yardımıyla yapılabilir.

Taramalı Prob Mikroskop Prensibi

Taramalı sonda mikroskobu, bir konsolun ucuna monte edilmiş bir sonda ucuna sahiptir. Uç o kadar keskindir ki, her atomu tarayan numunenin yüzeyinde hassas ve doğru bir şekilde hareket edebilir. Uç numunenin yüzeyine yakın yerleştirilir, öyle ki konsol kuvvetler nedeniyle bir sapma yaşar. Bu sapma mesafesi lazer tarafından ölçülür. Tarama sonrası son görüntü bilgisayarda elde edilir. Numunenin elektriksel özellikler gibi farklı özelliklerinin incelenmesinde kullanılır.

 Mikroskop Ne Zaman İcat Edildi?

 Mikroskop ilk olarak 1590 yılında iki Hollandalı gözlük yapımcısı ve baba-oğul Hans ve Zacharias Janssen tarafından icat edilmiştir. 1675 yılında ise böcekleri ve diğer örnekler mikroskoplar ile gözlemlenmeye başlandı. Bu tip bir mikroskobu ilk tasarlayan kişi ise Anton van Leeuwenhoek oldu.